Thursday, February 14, 2013

Αρχαίο Ελληνικό Μυστηριακό Θέατρο, Εσωθέατρο

Ο συμβατικός χώρος που αποκαλείται αρχαίο ελληνικό θέατρο και η ορχήστρα του, δεν είναι τόπος προσποίησης μιας πραγματικότητας, μιας παραποιημένης αντιγραφής ζωής, αλλά ο τόπος όπου η ίδια η ζωή βρίσκει πρόσφορο έδαφος και ενσαρκώνει την «εσωτερική» αλήθεια της, θεατρική αδεία, πέρα από περιορισμούς χώρου και χρόνου. Το θέατρο μπορεί να είναι δημιουργία ανθρώπινη που πραγματεύεται πρόσωπα και τη συμβατική τους δράση στο χωρογίγνεσθαι, όμως το πνεύμα του είναι απόλυτα μεταφυσικό γιατί ξεφεύγει από τα ανθρώπινα στενά μέτρα, θεάται τους ανώτερους κόσμους και επιστρέφει πίσω στη ζωή για να δώσει με εμπιστευτικό τρόπο, τις ιδέες του Δικαίου, του Ωραίου και του Αληθινού. Αυτή είναι η φύση του θεάτρου, εκείνου που αποκαλούμε μυστηριακό, του θεάτρου εκείνου που αναδύεται από τα μυστήρια που ετελούντο στην ιερή πόλη της Ελευσίνας.
Ακολουθώντας τη φυσική διάρθρωση του Σύμπαντος, που είναι ταυτόχρονα ένα και τριπλό, το αρχαίο δράμα χωρίστηκε σε τραγωδία, σατυρικό δράμα και κωμωδία.
Στη τραγωδία, οι Θεοί και η μοίρα κατευθύνουν τους ανθρώπους και με τη σειρά τους πάλι αυτοί, καθυποτάσσονται στη Δίκη, κάτω απ’ το νόμο της οποίας κάθε δράση προκαλεί αντίδραση, σύμφωνα με τους αναπόφευκτους συμπαντικούς νόμους. Η ανεξέλεγκτη χρήση της ελευθερίας και η άλογη δράση οδηγούν στην αμαρτία της υπερβολής, στην ύβρη. Μόλις συμβεί η ύβρις, ακολουθεί η Νέμεσις. Έτσι, από τη πλοκή –που εμπλέκει όχι μόνο τους ήρωες αλλά και τους γύρω τους, ακόμα και ολόκληρη την πόλη- οδηγούμαστε στην κορύφωση, στην οριακή δηλαδή εκείνη κατάσταση όπου τα τραγικά γεγονότα έρχονται μοιραία, όμως μετά επέρχεται η λύση, η κάθαρση, η τελική λύτρωση.
Κατά τον Αριστοτέλη το τραγικό αποδίδεται σ’ αυτό το στοιχείο, που μέσα από το φόβο και το έλεος, εξαγνίζει τις ψυχές των παθόντων. Ο τραγικός φόβος, δεν είναι το αίσθημα που νιώθουμε μπροστά στη παρουσία ενός συνήθους κινδύνου αλλά η υποψία πως τα ανθρώπινα πάθη ενδέχεται να διαταράξουν την κοσμική τάξη και να διασαλέψουν την Αρμονία, με ότι αυτό συνεπάγεται.
 Η κωμωδία απ’ την άλλη, ως αντίθετος πόλος της τραγικής κατάστασης, παρουσιάζει την εξωτερική όψη της ζωής, η οποία βρίσκεται πέρα απ’ τα βάσανα που προκαλεί η ενασχόληση με την αυτογνωσία και την πνευματική άσκηση. Οι ήρωές της, ζουν στη φύση, ζυμώνονται με το χώμα της γης κι αυτή τους ανταμείβει με λογής λογής καλούδια, όπως σκόρδα,  ψωμί, κρασί και λάδι. Έτσι, ευγνώμονες γεμάτοι ευτυχία γλεντούν, μεθούν και χορεύουν ενώ οι Θεοί πάντα παρόντες, παρακολουθούν με συγκατάβαση και ανάλαφρη διάθεση.
Το μυστηριακό θέατρο μέσα απ’ τις μορφές του, προβάλλει την θέα όχι μόνο του χονδροειδούς φυσικού κόσμου αλλά και των πιο λεπτοφυών και ως εκ τούτου, έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα. Ειδικά, η τραγωδία έχει σκοπό να παρασύρει τον θεατή μέσα στη δράση, ενσωματώνοντας τον στο έργο, σα να είναι ένας ακόμα ηθοποιός ή τουλάχιστον κάποιος που συμμετέχει ενεργά, παρακινούμενος απ’ τα ίδια τα γεγονότα. Το ιδανικό αυτού του είδους θεάτρου είναι να βγει ο θεατής διαφορετικός απ’ ότι μπήκε. Πρόκειται κατά κάποιο τρόπο για «αλχημικό» θέατρο, αφού κατ’ ουσίαν αυτό που επιχειρείται είναι μια  μετάλλαξη, μετουσίωση των θεατών.
Η τραγωδία που το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις τράγος και ωδή, το άσμα του τράγου, δηλαδή του Πανός, πηγάζει με άμεσο τρόπο από αφηγήσεις που σχετίζονται με τον Διόνυσο-Βάκχο. Το τραγικό έργο λοιπόν είναι βαθύτατα θρησκευτικό. Άλλωστε η τραγωδία δεν εμφανίζεται ξαφνικά αλλά ως εξέλιξη τελετουργικών δρώμενων, που ήδη υπήρχαν από παλιά, ίσως και προ τεσσάρων χιλιετών, σε όλο τον Ελλαδικό χώρο.
Βέβαια καθώς η σωζόμενη αρχαία ελληνική γραμματεία δεν αποτελεί παρά μικρό μέρος, σπάραγμα του συνόλου, αγνοούμε πολλά πράγματα σχετικά με την απαρχή της τραγωδίας και τη σχέση της με τα μυστήρια. Έτσι, δεν γνωρίζουμε ούτε πότε ούτε πως κάποια τελετουργικά μυστικής προέλευσης έγιναν προσιτά με τη μορφή παράστασης σε μη μυημένους.  Φαίνεται πάντως ότι το αρχικό σκηνικό ήταν τα δάση, τα βουνά, τα σπήλαια και οι βράχοι που προσέφεραν φυσικές πέτρινες κερκίδες στους θεατές-κοινωνούς των ιεροτελεστιών. Αυτοί οι φυσικοί χώροι αξιοποιήθηκαν για να ενισχύσουν το πνευματικό αποτέλεσμα του λόγου, του χορού και του τραγουδιού, των υποκριτών-σατύρων.
Ο Θέσπις είναι αυτός που εισάγει τη δράση στα μέχρι τότε δρώμενα, καθιερώνοντας ένα διάλογο μεταξύ ενός υποκριτή και του χορού, ο οποίος χορεύοντας τελετουργικά, τραγουδούσε μπροστά στο βωμό, μπροστά στο ξόανο του Θεού. Στη συνέχεια, η δράση έγινε πιο σύνθετη. Αυξήθηκε ο αριθμός των υποκριτών και υιοθετήθηκαν προσωπεία μέσα από τα οποία αποκτούσε αλλόκοσμη χροιά και δυνάμωνε ο ήχος της ανθρώπινης φωνής. Αργότερα χρησιμοποιήθηκαν ειδικά κοστούμια, διάφορα μηχανικά σκηνικά, κόθορνοι και ξυλοπόδαρα που έδιναν στο σύνολο την εικόνα μιας μεγαλειώδους παράστασης, ικανής να ενθουσιάσει και να διδάξει το κοινό που παρακολουθούσε.
Το αρχαίο λοιπόν ελληνικό θέατρο, με προεξάρχουσα την τραγωδία, αγγίζει τον πυρήνα της ύπαρξης μας και έχει όχι μόνο φόρμα τελετουργική και ύφος και δομή μυστηριακή αλλά τόσο αφετηρία όσο και σκοπό μυστηριακό και εσωτερικό.

Friday, January 27, 2012

The Da Vinci Code

In Paris, Jacques Sauniere is pursued through the Louvre's Grand Gallery by albino monk Silas (Paul Bettany), demanding the Priory's clef de voute or "keystone." Sauniere confesses the keystone is kept in the sacristy of Church of Saint-Sulpice "beneath the Rose" before Silas shoots him. At the American University of Paris, Robert Langdon, a symbologist who is a guest lecturer on symbols and the sacred feminine, is summoned to the Louvre to view the crime scene. He discovers the dying Sauniere has created an intricate display using black light ink and his own body and blood. Captain Bezu Fache (Jean Reno) asks him for his interpretation of the puzzling scene.
Silas calls a mysterious man known as "The Teacher", revealing that he has killed all four protectors of the keystone and that all confirmed the same location. He dons a metal cilice on his thigh and proceeds to flagellate himself with a whip for the sins of murder. Facilitated by Bishop Manuel Aringarosa, Silas then travels to Saint-Sulpice and is admitted by an elderly nun; left alone, he excavates beneath the floor of the church to find a stone saying only JOB 38:11. He confronts the nun, who quotes the passage: "Hitherto shalt thou come, but no further." Realizing that he has been deceived, Silas is enraged and kills the nun.
Sophie Neveu, a cryptologist with the French police, enters the Louvre as well and slips Langdon a message which leads him to the bathroom. There, Sophie meets him and tells him that he is being tracked, a GPS tracking dot has been (unknown by him) slipped into his jacket and that he is a primary suspect in the murder case because of a line of text found by the corpse ("P.S. find Robert Langdon"). Sophie however, believes that Sauniere, who is revealed to be her grandfather, wanted to pass a hidden message on to her (Princesse Sophie, P.S., was the nickname he used for her), and that he had wanted to bring Langdon into the equation so that he could help her crack the code.
Buying some time by throwing the tracking device into the back of a truck, the pair begin exploring the Louvre, finding more anagram messages that Sauniere had left behind. Many of these relate to Leonardo da Vinci's art, and the pair find a key with a Fleur-de-lis behind Madonna of the Rocks. Langdon deduces from this that Sauniere was a member of the Priory of Sion, a secret society associated with the Knights Templar.
Pursued by the French police and cut off from the United States Embassy, the pair escape to the Bois de Boulogne where Langdon closely inspects the key. He notices an inscription on the side - an address. The address directs them to the Depository Bank of Zurich where the key is used for a safety deposit box.
In the bank, they find Sauniere's deposit box and open it using the 10 digit Fibonacci numbers in order (1123581321). Inside the box, they find a rosewood container, which contains a cryptex: a cylindrical container with five alphabetical dials which must be arranged in the correct sequence to spell out a 5-letter code word, in order to open and access the papyrus message inside. Using force to open the cryptex would break a vial of vinegar inside, which would dissolve the papyrus and destroy the message.
Unfortunately, the police are called by a security guard and they are forced to leave. The bank manager, Andre Vernet, assists them in escaping by taking them as passengers in an armoured van to escape the routine checks of the police. In the back of the truck Langdon and Neveu have a lengthy discussion about the cryptex and Neveu says that her grandfather often played games with her involving cryptexes. Langdon says that the cryptex might hold valuable information or another clue about what they are trying to discover. Eventually, they come to a sudden stop and Vernet forces them at gunpoint to give him the cryptex. Langdon tricks Vernet and disarms him and he and Sophie escape with the cryptex in their hands.
Langdon suggests that they visit his friend, Leigh Teabing (Ian McKellen), for assistance to opening the cryptex. Leigh Teabing turns out to be an enthusiastic seeker of the Holy Grail, which he believes is not actually a cup but instead Mary Magdalene. Mary was pregnant at the time of Christ's crucifixion, and Teabing tells Sophie that the Priory of Sion was formed to protect the descendants of Jesus. Jacques Sauniere was believed to be a part of this society and Teabing suspects that he was training Sophie to join it also. Silas, meanwhile, breaks into Teabing's mansion and attempts to steal the cryptex. Teabing uses his cane to knock Silas out and they escape again, taking the butler, Remy Jean, and Silas with them. The group escapes in Teabing's plane, following the next clue to London. Fache learns of their destination, and alerts the London Metropolitan Police to apprehend them at the airport. But Teabing manages to slip the party past the police with a trick of misdirection.
The small pyramid beneath the Inverse Glass Pyramid removed from underneath, revealing that there is no chamber as shown in the film's closing scene.
Teabing leads Langdon and Neveu to the Temple Church in London, which is shown to be a red herring. Silas is freed by Remy Jean, who is revealed to be a follower of The Teacher as well. The two take Teabing hostage, and Silas, believing Remy to be The Teacher, holes up in an Opus Dei safehouse. Remy is killed by the mysterious man after deceiving Silas. Silas accidentally shoots Aringaros and commits suicide. Aringarosa is taken to the hospital and apprehended by Fache.
Langdon is betrayed by Teabing, who is revealed to be the true Teacher. He escapes with the Cryptex, and attempts to find the next clue at Isaac Newton's tomb in Westminster Abbey, as Newton was another member of the Priory. Langdon and Neveau catch up with him, and chase him into the nearby chapter house. Teabing explained that he wanted to find Mary Magdalene's remains to prove he was correct about the Holy Grail and threatens to shoot Sophie if Langdon does not open the cryptex. Langdon throws the cryptex into the air, and Teabing fumbles and destroys it.
Distraught at not receiving the code, Teabing is arrested, but Langdon had cracked the code ('Apple', a reference to Newton) and removed the clue from the cryptex before destroying it. Using the clue, they travel to Rosslyn Chapel in Scotland where Magdalene's remains had previously been hidden. The remains had since been moved, but they meet other members of the secret organization that protected her. Sophie is actually Magdalene's descendant and therefore is the current living descendant of Jesus Christ. They vow to keep her safe before going their separate ways. In Paris, Langdon accidentally cuts himself while shaving and the line of blood on the sink reminds him of the Rose Line. He follows the Rose Line and finds the location of the Holy Grail, buried under the pyramid in the Louvre. Langdon then kneels above Mary Magdalene's tomb as the Knights Templar did before him.
(from Wikipedia)

Saturday, January 23, 2010

Σαίξπηρ

Τα φαύλα ήθη των ανθρώπων χαράζονται στον μπρούντζο,
οι αρετές τους γράφονται στο νερό
Ερρίκος ο Η', IV. 2

Friday, January 22, 2010

Κοινή γνώμη Vs Δημοσιότητα

Δεν μπορούμε να εξισώνουμε
την κοινή γνώμη με τη δημοσιότητα...

Public Relations Practices,
Managerial Case Studies & Problems

Pearson International Edition
7th Edition

Sunday, April 26, 2009

Αστερόσκονη. Στίχοι: Μενέλαος Γκίκας!

Ελλειπτικός, μεταφορικός, ποιητικός λόγος

Ένα παιδί που έλεγε πάντα σαγαπώ
μέσα στις σκέψεις του έδινε χρώμα και ομορφιά
δεν είχε σημασία αν ήταν πηγάδι ή άνθρωπος
μία μελωδία χορού ή αστερόσκονη
σημασία είχανε οι στιγμές, το αύριο

Έξαφνα μία νεράιδα συνάντησε το παιδί
θέλησε να του μάθει τη σημασία του καλού Αγώνα
αλήθειες που λέγονται αλλά και αποσιωπούνται

Το παιδί σταμάτησε να λέει πάντα σαγαπώ
έβαλε ένα περιστέρι στη θέση των λέξεων

Ένα περιστέρι λευκό, όμορφο και με μεγάλα φτερά
τι να σήμαινε τώρα το σαγαπώ?
Η νεράιδα έδωσε στο παιδί το περιστέρι
ένα πνεύμα συντροφικό και ευγενικό
το παιδί σταμάτησε να λέει πάντα σαγαπώ

Έξαφνα φοβήθηκε, αναστατώθηκε
πλησίασε τη νεράιδα αλλά δεν του μίλησε
κάτι του έκρυβε, μία μακρινή υπόσχεση
τι να σήμαινε τώρα το σαγαπώ?

Ένα πουλί, ένας αγγελιοφόρος
Το παιδί σταμάτησε να λέει σαγαπώ
και η αστερόσκονη γέμισε το χώρο

Η νεράιδα πέταξε ψηλά, μία μαγική ουρά
οι στίχοι ζωντάνεψαν, το δάσος ζωντάνεψε
η ιστορία ενός μεγάλου παραμυθά

Να υποσχεθείς ότι δεν θα πας ποτέ εκεί
τι να σήμαινε τώρα το σαγαπώ?

Thursday, April 10, 2008

Μέσα από ένα αστρόπλοιο! Στίχοι: Μενέλαος Γκίκας.

Ελλειπτικός, μεταφορικός, ποιητικός λόγος

Τα άστρα φωτίζουν τους μύθους της νύχτας
σε ένα ταξίδι μαγείας και φαντασίας
μέσα στα χρώματα του ουρανού, στην αστερόσκονη
ένα μικρό παιδί ανακαλύπτει τον κόσμο
Τα πλάσματα της φύσης ξαπλώνουν δίπλα του
και σιγοτραγουδούν τις μελωδίες του Σύμπαντος

πόσο γλυκιά και φωτεινή γίνεται ξαφνικά η νύχτα
οι ιστορίες των άστρων φαντάζουν σαν κύμα
Κύμα που κατακλύζει τους ταξιδιώτες
κύμα που ταξιδεύει το μαγεμένο αστρόπλοιο

κάποιες καλά κρυμμένες νότες αφήνουν τη χροιά τους
και ξαφνικά το πλοίο γίνεται η πλάση
Τώρα τα άστρα νανουρίζουν το μικρό παιδί
οι μύθοι της πλάσης είναι τα όνειρά του
και σαν νεφέλωμα φαντάζει πια το δωμάτιό του

πέρα από τους γαλαξίες, πέρα από την ύλη
Πέρα από την πλάση, πιο μακριά από τα μάγια
εκεί θέλει να ταξιδέψει το μικρό παιδί

θέλει να φθάσει στον αρχέγονο μύθο
θέλει να λύσει τους γρίφους της Γένεσης!